معجزهاي به نام فرهنگ مشاركت
هر انسان در جهان پيرامون خود تجربياتي كسب ميكند و ذهن انسان در هنگام تصميمگيري با توجه به تجريبات به دست آمده در گذشته راه حلي را انتخاب ميكند؛ اما رخدادهاي روزانه آنقدر گسترده است كه ممكن است در تجربيات يك فرد نگنجد، اينجا انتخاب و تصميم دشوار ميشود.
مثلا در محيط كار هر يك از همكاران شما هزاران تجربه گوناگون را لمس كردهاند اما از به اشتراك گذاشتن آنها خودداري ميكنند.
دلايل مختلفي براي عدم مشاركت در برخي از تيمها وجود دارد؛ اما مهمترين آن اين است كه مديران آن گروه، نتايج مثبت تيم را حاصل تلاش و تدبير خود بر ميشمرند و هرگز تيم را در نتيجه كار سهيم نميكنند.
اين امر باعث كاهش انگيزه كار گروهي در تيم ميشود. اگر شما هدفي در سر داريد، قبل از هر چيزي به يك تيم نيازمنديد. مشاركت موجب ميشود فرهنگ سكوت از بين برود و احساس مالكيت در افراد ايجاد شود؛ در نتيجه زمينه پيشرفت براي همه اعضاي تيم و كل مجموعه فراهم شود.
سليم خليلي مدرس و مشاور حوزه كسب و كار و برگزار كننده دوره هاي MBA و DBA با مجوز وزارت علوم و همكاري دانشگاه هاي داخلي و خارجي، اين مطلب را براي شما انتخاب كرده است
چگونه ميتوان فرهنگ مشاركت را ايجاد كرد:
- «مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد»، انسانها ذاتا به كساني كه به حرفهاي آنها گوش ميدهند، علاقه نشان ميدهند. اين مهم در طول تاريخ مورد توجه بزرگان بوده است و اين روش را براي ايجاد مذاكرهاي موفق و استفاده از نبوغ ديگران به كار ميبردند. تصور كنيد در جلسهاي فردي از شما راجع به تصميمي نظر ميخواهد و هنگامي كه شما شروع به صحبت ميكنيد، توجه او به پيرامون شما جلب ميشود. اين احساس بيتوجهي را به شما القا ميكند، حال تصور كنيد فردي كه از شما درخواست هم فكري كرده در هنگام صحبت شما، نكاتي را يادداشت ميكند و مجدد با توجهاي بيشتر به شما گوش ميدهد. اين امر موجب خلق ايدههاي جديدي در افكار گوينده ميشود.
- «از همكارانتان تشكر كنيد و به آنها پاداش بدهيد.» كاري كه مورد قدرداني قرار بگيرد تكرار ميشود، يكي از روشهاي ايجاد انگيزه مشاركت در تيم،تشويق و قدرداني از ايدههاي جديد است، برخي از سازمانها براي كساني كه ايدهها و نظرات جديد و كاربردي را ارائه ميدهند بيشترين پاداش را در نظر ميگيرند. اين قدرداني و پاداش موجب ميشود اعضاي تيم به رقابتي سالم براي ارائه ايدههاي جديد بپردازند. جالبتر اين است در چنين مواقعي اعضاي تيم حتي از افرادي خارج از گروه براي خلق ايدههاي جديد كمك ميگيرند.
- «افراد را در نتيجه تصميمات شريك بدانيد.» به طور طبيعي افراد در انجام اموري كه خود آنها صاحب ايده آن بودهاند، جديتر و پيگيرتر هستند. براي ايجاد انگيزه در كار گروهي يكي از روشهاي ديگر آن است كه اعضاي تيم را در نتيجه كار شريك كنيد و اين حس را به آنها انتقال دهيد كه گويي كار مربوط به خود آنها است. اين افراد با اين باور كه كار نتيجه ايده آنها است تمام تلاش خود را براي پيشبرد آن هدف انجام ميدهند.
- «افراد جنجالي را از گروه خارج كنيد.» طبيعت برخي از افراد تك رو و جنجالي است. اين به اين معنا نيست كه اين گونه افراد بايد حذف شوند بلكه در سازمان اموري است كه فقط توسط اين افراد قابل اجرا است؛ اما رفتارهاي آنان در گروه بايد مهار شود؛ چرا كه حضور اين افراد باعث كاهش انگيزه كار گروهي و ايجاد رقابتهاي ناسالم خواهد شد و در نتيجه اعضاي ديگر يا تيم را ترك خواهند كرد يا خنثي خواهند شد.
اما اين پايان راه نيست:
اكنون روي ميز مديران انبوهي از ايدههاي جديد و نظرات متفاوت قرار دارد كه تصميم گيري آنها را سختتر ميكند. مديريت ايدههاي نو كاري است تجربي؛ چرا كه برخي از ايدهها در ظاهر بسيار كارآمدند اما در عمل نشدني، اتخاذ آنان ضربهاي به انگيزه تيم خواهد زد، بنابراين بعد از ايجاد فرهنگ مشاركت و جذب ايدههاي جديد تيم تحقيق بايد كار خود را در زمينه ميزان موفقيت آن طرحها و پيامدهايش شروع كند و در نتيجه گزينههاي انتخاب به طور چشمگيري محدود تر و كارآمد تر خواهند شد.
رهبران تيم به خوبي ميدانند مديريت امري است
انعطاف پذير و در بازههاي زماني مختلف متدها و مدلهاي مختلف مديريتي بايد اجرا شود؛ بنابراين رهبران سه خصلت را در خود پرورش ميدهند: طراحي برنامه اجرايي براي آينده – تاثيرگذاري بر ديگران به منظور پيشبرد اهداف مشترك – پويايي و خلق راههاي جديدتر.
تيم همانند يك خانواده است، هر يك از اعضاي تيم در خارج از گروه قهرمان اشخاص ديگري است. مديران موفق موقعيت قهرمان شدن را براي اعضاي خانواده خود فراهم ميكنند.
فرشيد آرياشكوه*
با خدمات آموزشي و مشاوره اي ما بيشتر آشنا شويد:
دوره تخصصي ۲ هفته اي مهارت هاي كسب و كار در كشور انگليس SLS Specialist Language Services
دوره عالي مديريت كسب و كار DBA Doctor of Business Administration